Saptapadi : સપ્તપદી હિંદુ લગ્ન વિધિમાં પ્રણય અને સમર્પણના પવિત્ર વચનો છે, જે નવદંપતી માટે જીવનભરનો માર્ગદર્શક બને છે. એ અગ્નિદેવતાને સાક્ષી રાખીને અપાય છે અને જીવનના તમામ પાસાઓને આવરી લે છે.
સપ્તપદીના સાત વચનોનો ભાવાર્થે અર્થ:
1. પ્રથમ વચન: જીવનની જરૂરિયાતો પૂરી કરવાનો વચન
દુલ્હા વચન આપે છે કે તે દુલ્હનની જીવનભર જરૂરીયાતો પૂરી કરશે. દુલ્હન વચન આપે છે કે તે તેના પરિવાર માટે કદી પણ સમર્પણમાં કમી નહીં લાવે.
2. બીજું વચન: બળ અને સુરક્ષા
પતિ-પત્ની વચન આપે છે કે તેઓ એકબીજાને માનસિક અને શારીરિક બળ આપશે અને દરેક સંજોગમાં એકબીજાની રક્ષા કરશે.
3. ત્રીજું વચન: ધર્મ અને કુટુંબના સુખ માટે સમર્પણ
આ વચનમાં દંપતી આશ્વાસન આપે છે કે તેઓ પોતાના કુટુંબના કલ્યાણ માટે શ્રેષ્ઠ પ્રયાસ કરશે અને ધર્મનાં નિયમોનું પાલન કરશે.
4. ચોથું વચન: પ્રેમ અને વિશ્વાસનું નિર્માણ
પતિ-પત્ની આ વચનમાં પ્રેમ અને માન-આદરના માધ્યમથી પોતાના સંબંધને મજબૂત રાખવાનું વચન આપે છે.
5. પાંચમું વચન: સંતાનની સારસંભાળ
દંપતી વચન આપે છે કે તેઓ ભવિષ્યમાં પોતાના સંતાનને સન્માનપૂર્ણ જીવન આપશે અને તેઓના સાર્વત્રિક વિકાસ માટે પ્રયત્નશીલ રહેશે.
6. છઠ્ઠું વચન: આરોગ્ય અને જીવનશૈલી
તમે અને હું બંને સ્વસ્થ અને વ્યસનમુક્ત જીવન જીવીશું. આ વચનમાં દંપતી પરસ્પર તંદુરસ્ત જીવન જીવવા માટે પ્રેરણા આપે છે.
7. સાતમું વચન: અનંત સાથ અને સમર્પણ
આ અંતિમ વચનમાં પતિ-પત્ની પરસ્પર પ્રણય, સમર્પણ અને વિશ્વાસપૂર્વક જીવનભર સાથે રહેવાનું વચન આપે છે.
સપ્તપદીનું મહત્વ:
આ સાત વચનો જીવનમાં માત્ર સંબંધ માટે જ નહિ, જીવનના દરેક પાસા માટે માર્ગદર્શક છે. આ વચનો માત્ર આજના દિવસ માટે નહિ, પરંતુ આખા જીવન માટેના છે.
સપ્તપદી એટલે જીવનસાથી વચ્ચેનું એક પવિત્ર બંધન, જે જીવનમાં પ્રેમ, શાંતિ અને મજબૂત સંબંધોનો આધાર છે.
સપ્તપદીનો સૌંદર્ય એ છે કે તે વ્યક્તિગત રીતે સમર્પણની ભાવનાને શરુઆતથી જ ઊંડા પાયે સ્થાપિત કરે છે, જે નવો જીવનપ્રારંભ કરતી દંપતી માટે એક પ્રેરણારૂપ બને છે.
